(Đặng Xuân Xuyến năm 2017) |
MƠ
TRĂNG
- Thương tặng T.T.Q.T -
Em rướn mình hà hít nụ hôn anh
Tê tái lắm. Cuộc tình mình thật tội
Môi khóa môi mà sao xa vời vợi
Đêm cuống cuồng khỏa lấp nỗi chơi vơi.
Anh vùi mình giấu vội lệ rơi
Tim rời rã giữ cõi hồn trống vắng
Câu yêu đương nửa chừng nghẹn đắng
Đêm rã rời lẩn khuất ánh trăng thanh.
Anh ngại ngùng khi em chợt hỏi anh
“Anh hạnh phúc hay chỉ lời chót lưỡi”
Biết nói sao để không thành giả dối
Rưng rức buồn...
Day dứt giấc mơ trăng.
*.
Hà Nội, đêm 02 tháng 09
năm 2014
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
“MƠ TRĂNG” - BÀI THƠ ĐỘC ĐÁO CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Thật tình tôi rất yêu thơ Đặng Xuân Xuyến vì qua những bài thơ tôi
đọc được, tôi khám phá ở anh một tâm hồn đầy ắp thơ. Người thơ không
phải người sáng tác mới là thơ, lại càng không phải chỉ người sáng
tác hay mới là thơ. Người thơ là người có tâm hồn nhạy bén trong cảm
thụ những điều mà nhà thơ Hàn Mặc Tử đã viết: “Ai nói vườn trăng là nói vườn mơ. Ai nói đến mộng là nói đến
tình. Người thơ là khách lạ đi giữa nguồn trong trẻo. Trên đầu Người
là cao cả, vô biên và vô lượng: xung quanh Người là mơn trớn với yêu
đương vây phủ bởi trăm dây quyến luyến làm bằng êm dịu, làm bằng thanh
bai…” Thơ Đặng Xuân Xuyến chất chứa thật và đầy sự rung động của
Người đi giữa nguồn trong trẻo, cho nên có đôi lúc ý, từ “mới lạ”, gây
tâm lý “phản cảm” cho một ít người nhưng chính những ý, từ đó phát
tiết được những điều bí ẩn của “nguồn
trong trẻo” “vô biên và vô lượng”
mà một tâm hồn nhạy bén phải dùng nó như dùng một tiếng đàn phá
cách để truyền đi một thứ âm thanh lạ cho đời. Ví như bài thơ “Mơ
Trăng”, ta tìm thấy ở đây một cơn mơ phi lý trong giây phút ái ân.
Đọc vế thơ đầu ta thấy hụt hẫng ngay,
hụt hẫng vì cái giây phút ái ân đó quá cuồng nhiệt, quá say đắm,
nó lại làm cho đau tâm hồn, làm cho tê tái con tim:
Em rướn mình hà
hít nụ hôn anh
Tê tái lắm. Cuộc
tình mình thật tội
Môi khóa môi mà
sao xa vời vợi
Đêm cuống cuống
khỏa lấp nỗi chơi vơi
Nếu người không có tâm hồn thơ thì đây là giây phút của xác
thịt, của biết bao cử chỉ cuống cuồng đắm đuối. Ngược lại, người
thơ dầu trong dục tình vẫn hưởng thụ nó bằng con tim, bằng sự trong
trẻo, sự quyến luyến sự thanh bai, cho nên Đặng Xuân Xuyến phải đau
khổ vì con tim anh rung động nghịch với những điều thể xác đang làm.
Không cần biết nguyên nhân của sự nghịch lý, chỉ cần biết sự nghịch
lý phơi bày hai vẻ đẹp trong vế thơ này: vẻ đẹp của đam mê dục vọng và
vẻ đẹp của đau khổ tâm hồn. Hai vẻ đẹp như hai viên kim cương lóng lánh,
một viên sáng u trầm và một viên sáng rực rỡ. Đọc thơ này nếu thớ
thịt, đường máu trong ta không căn thẳng thì ta khó thấy vẻ đẹp của
sự đam mê dục vọng. Đọc thơ này nếu con tim ta không co thắt lại thì ta
cũng khó thấy sự đau thương trong tình tuyệt vọng. Người thơ là người
biết nó có trong cùng giờ cùng phút.
Bước qua vế thơ
thứ nhì ta thấy đang hôn nhau mà lại nhớ đến trăng và cay đắng về
trăng:
Anh vùi mình
giấu vội lệ rơi
Tim rời rã giữ
cõi hồn trống vắng
Câu yêu đương nửa
chừng nghẹn đắng
Đêm rã rời lẩn
khuất ánh trăng thanh
Bây giờ có hai Đặng Xuân Xuyến, một đang vùi trong hương hoa của
tình yêu và một đang vùi trong trủng trủng khắc khỏai và đắng cay.
Lúc này nhà thơ đương yêu hay là không yêu? - Đâu biết được. Xem thơ
tưởng rằng không yêu. Yêu là đau khổ. Nhà thơ đang đau khổ, nghĩa là
nhà thơ đang yêu. Chỉ biết nhà thơ đang ôm một khối tình, khối tình
nóng cháy như hỏa diệm sơn mà cũng rét cóng như băng giá miền cực
bắc. “Trăng thanh” được nhắc đến
trong vế thơ này, trong giờ phút mà đúng ra không có cả đất trời.
Trăng là hiện thân của thơ mộng, là vị thần của những mối tình hạnh
phúc. Trăng thanh nếu còn một nửa là dấu hiệu của tình chia ly, tình
xa cách và trăng thanh biến mất thì tình hầu như đã chết. Hàn Mạc
Tử nói: “Cả miệng ta trăng là trăng/
Cả lòng ta vô số gái hồng nhan” để thể
hiện thứ tình yêu cuồng nộ:“Bây giờ
tôi dại tôi điên/ Chấp tay tôi lạy cả miền không gian” ngự trị trong tâm
hồn thi sĩ. Đặng Xuân Xuyến cũng cần một thứ tình yêu đó xảy ra
trong lòng mình nhưng không có. Đặng Xuân Xuyến cũng chỉ là con tằm
muốn ăn ngấu nghiến lá dâu tình yêu đặc biệt để nhả ra tơ óng ánh
cho đời nhưng không có. Vì vậy anh nhớ đến trăng, thứ trăng mà Hàn
Mạc Tử ngậm vô số trong miệng mình. Anh đã nhớ trăng ấy trong giờ
phút anh ân ái với người mà qua thơ ta biết có nhiều uẩn khúc trong
tình. Biết đâu nỗi đau của Đặng Xuân Xuyến cũng có thể giống như nỗi
đau của Hàn Mạc Tử với Mộng Cầm để ông hận thù Phan Thiết là nơi
ông “chôn hận ngàn thu”.
Vế thơ này có “lệ rơi, rời rã, rã rời, nghẹn đắng…”
là những từ của ca cổ, tuy thế tác giả buộc phải dùng nó để trút
hết uẩn khúc trong lòng, nhờ đó tiếng thơ mang nỗi buồn hiện tại
nhưng có cái âm hưởng đầy tính lãng mạn của những ngày đầu Thơ Mới.
Qua vế thơ thứ ba
tác giả thổ lộ tâm trạng chính của mình: Day dứt giấc mơ trăng:
Anh ngại ngùng
khi em chợt hỏi anh
“Anh hạnh phúc
hay chĩ là chót lưỡi”
Biết nói sao để
không thành giả dối
Rưng rức buồn…
Day dứt giấc mơ
trăng.
Ngại ngùng, ngần ngừ hay phân vân là tính cách của người không
biết nói dối. Ở đây nhà thơ chẳng phải muốn tìm lời nói dối mà
chỉ muốn tìm lời diễn đạt cho đúng ý mình. Tình yêu hiện có trong
lòng thi sĩ hay không có trong lòng thi sĩ ta đâu biết được. Ta chỉ
biết nhà thơ hụt hẫng đang khi ân ái vì nhà thơ mơ ước một giấc mơ
trăng mà trăng đã lẩn khuất để cho đêm rã rời, để cho cõi hồn trống
vắng ngay cái lúc đang hôn nhau. Phải chăng nhà thơ cần một tình yêu
rất lớn? Phải chăng thứ tình yêu bình thường, những ân ái bình
thường không đáp ứng được cho một trái tim nhạy bén, một tâm hồn thơ
luôn mơ mộng sự trong trẻo, sự vô biên, dây quyến luyến vượt quá cuộc
đời. Con người thật của Đặng Xuân Xuyến ra sao ta đâu biết được nhưng
thơ Đặng Xuân Xuyến quả đúng như vậy. Nhà thơ có lẽ cũng ngậm đầy
miệng trăng nhưng Hàn Mạc Tử thì:
“Cả miệng ta trăng
là trăng
Cả lòng ta vô số
gái hồng nhan
Ta nhả ra đây một
nàng
Cho mây lặng lờ,
cho nước ngất ngây
Cho vì sao rụng
xuống mái rừng say”
nghĩa
là có lúc thi sĩ ngây ngất cùng nàng trăng trong miệng mình nhả ra,
còn Đặng Xuân Xuyến thì trăng chỉ nằm trong “day dứt giấc mơ”.
Mơ trăng của hàng
vạn thi sĩ là một cơn mơ thú vị. Mơ trăng của Đặng Xuân Xuyến
là một cơn mơ xót xa rưng rức. Chỉ thế cũng đủ chứng minh bài thơ là
độc đáo. Khen nhiều cũng chẳng làm cho bài thơ hay thêm nữa./.
*.
CHÂU THẠCH
Địa
chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
Email: truongvantran@hotmail.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét