Đặng Xuân Xuyến - Tiếng Lòng: VÀI LỜI VỀ BÀI CẢM NHẬN BÀI THƠ 'RÉT BÂN NHỚ MẸ'

Thứ Sáu, 12 tháng 4, 2019

VÀI LỜI VỀ BÀI CẢM NHẬN BÀI THƠ 'RÉT BÂN NHỚ MẸ' - Tác giả: Đặng Xuân Xuyến

VÀI LỜI VỀ BÀI CẢM NHẬN

BÀI THƠ “RÉT BÂN NHỚ MẸ”

(Tác giả Đặng Xuân Xuyến)

Khi đọc tôi cảm nhận bài thơ RÉT BÂN NHỚ MẸ của nhà thơ, bác sĩ Bùi Cửu Trường, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành điện cho tôi. Mới nghe: - "Em nghe anh ơi." thì anh đã xối xả:

- Anh chắp tay lạy mày! Mày là vĩ nhân. Mày là thiên tài. Xuân Diệu có sống lại cũng phải đứng từ xa vái mày vì mày giỏi quá, siêu quá. Hoài Thanh còn sống gặp mày cũng phải tế mày như tế sao vì mày trác tuyệt quá. Mày tuyệt vời. Mày là đỉnh cao của trí tuệ...

Tôi cười, ngắt lời anh:

- Vừa ăn ớt cay quá à? Chửi gì mà ngoa thế?

- Ớt cái gì. Ngoa cái gì. Bài thơ đấy mà cũng ngồi thổi lên tận mây xanh được. Ối giời! Câu thơ người ta sửa lại có hồn vía, cựa quậy như thế, âm dương cân đối hài hòa như thế mà lại chê ỉ chê ôi, chê cứ như đúng rồi. Mày hay chữ nhỉ? Mày... đúng là thiên tài! Anh lạy thiên tài! Anh vái thiên tài!

Chẳng để tôi phân trần, anh cụp máy. Rồi chừng mươi phút sau, anh điện lại, tôi chưa kịp nói: -“Em nghe anh ơi,..” thì anh đã xối xả:

- Dạo này lại hăng máu đi bình thơ nữa chứ. Thích thể hiện là người tài giỏi đến thế cơ à? Ở đời phải biết mình là ai? Mình đứng ở chỗ nào? Đừng nên chết vì ngộ nhận.

Nói xong, anh lại cụp máy, chẳng thèm để tôi “dăm câu ba điều”.

Tôi nghĩ, viết cảm nhận thơ (gọi là BÌNH THƠ cho oai), không nhất thiết phải là bài thơ đó thật hay, thật đặc sắc mà có thể vì tứ thơ mới lạ, vì tài dùng câu chữ hoặc vì những câu thơ hay, độc đáo của bài thơ... Việc cảm nhận về 1 bài thơ cụ thể cũng không ai giống ai, người này khen hay, người kia cho là bình thường, thậm chí ngay một người cũng có thể lúc này cho là bình thường, lúc khác lại khen hay... vì thơ hay hay không hay phụ thuộc vào tài thơ, tay nghề và “phút xuất thần” bất chợt của nhà thơ nhưng việc cảm thụ thơ lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố tâm cảm, sự rung động của người cảm thụ. Tất nhiên, một bài thơ dở thì không thể có những câu thơ hay, tứ thơ mới lạ, hoặc tài sử dụng câu chữ của nhà thơ... làm rung động tâm cảm để người cảm thụ ngồi viết những dòng cảm nhận.

Ở bài thơ RÉT BÂN NHỚ MẸ có những câu thơ độc đáo, có tứ thơ mới lạ (ví như thay mới ở khổ I, tứ mới lạ, thể hiện tay nghề cao nhưng tôi vẫn thích khổ I như nhà thơ Bùi Cửu Trường viết ban đầu, dù tứ đó cũ nhưng chân thật, dung dị và truyền cảm), đặc biệt là tài sử dụng câu chữ của nhà thơ, như tôi đã viết khi cảm nhận về “Rét Bân Nhớ Mẹ”: Những câu: “Từ ngày mẹ đi/ quanh con hơ hoắc trống”, "lần hồi mẹ áo nâu sờn .."/ "Nhóng nhánh hạt na đen của Mẹ." hay: "Rét Bân rất nhẹ/ đủ lùa thông thống tháng ba/ đủ cuốn tuổi Đông con", tuy chưa phải là những câu thơ tài hoa nhưng những câu thơ đậm dấu ấn rất riêng của Bùi Cửu Trường như thế không phải cứ muốn là viết được. Văn sĩ Trần Quốc Phiệt (Ha Thai), vốn khắt khe và kiệm lời khi bình luận văn chương cũng đã công tâm comment về bài thơ “Rét Bân Nhớ Mẹ”: - “Có thể nói “Rét Bân Nhớ Mẹ” chưa phải là một bài thơ hay, nhưng có nét riêng nhờ lối dụng từ chơn chất làm cho lời tự sự truyền cảm, như vậy là tác giả đã thành công.”. Ngạn ngữ có câu: Có bột mới gột nên hồ là vì lẽ đó.

Khi nhận được chia sẻ của nhà thơ Bùi Cửu Trường qua tin nhắn facebook:

- “Hai câu: “Mẹ đủ ấm không / khi trời lạnh giá? - Mẹ đủ ấm không / khi đất buốt tê?” làm cho cô hình dung rất rõ về lúc THAY ÁO cho mẹ cô và NƠI mẹ cô yên nghỉ. Giữa cánh đồng ... gió bấc đông, mưa giông hè... và cô không chịu nổi, khi hình dung ra Huyệt mộ của Mẹ (Bọn cô đã xây một khu lăng nho nhỏ cho dòng họ) nên quyết định sửa cho lòng đỡ THẢNG THỐT.

Thế đấy. Sửa có thể không GỢI, nhưng nó xoa dịu được nỗi đau. Nếu vượt qua được nỗi đau, Cô sẽ để như cháu góp ý.

Cô THẤY CHÁU NÓI HOÀN TOÀN ĐÚNG, chỉ LÒNG CÔ KHÔNG YÊN thôi.

Cô cứ đắn đo, rồi nghĩ chi bằng nói thật ra với cháu là hơn.”

Tôi bớt chút áy náy nhưng những lời phê bình thẳng ruột ngựa có phần chát chúa của nhà thơ Nguyễn Đăng Hành vẫn ám ảnh tôi mất mấy ngày.

---------

Mời nhấp chuột đọc thêm bài cảm nhận về bài thơ: RÉT BÂN NHỚ MẸ - NGÀY 8 THÁNG 3.

https://www.facebook.com/photo/?fbid=2136266749860189&set=a.2049176331902565

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Các bài phê bình, cảm nhận thơ0

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 1l

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 2l

- Bạn đọc cảm nhận về thơ của Đặng Xuân Xuyếnl