VỀ 2 CHỮ 'TE TẺ' TRONG BÀI THƠ 'CHIỀU LẠ' CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN - Tác giả: Nguyễn Thế Duyên

 

VỀ 2 CHỮ “TE TẺ” TRONG BÀI THƠ

 “CHIỀU LẠ” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN

*

(Tác giả Nguyễn Thế Duyên)

Có vài điều cần nói với ông Phan Minh Châu.

Thứ nhất - Ngôn ngữ là một cơ thể sống chứ không phải là một cái xác chết mà từ điển là một cỗ quan tài. Ngôn ngữ phát triển hàng ngày theo đời sống xã hội. Khi xã hội càng phát triển thì nó sẽ tạo ra những từ mới mà từ trước đến nay từ ấy chưa bao giờ có. Cho nên ngôn ngữ sẽ phong phú lên theo thời gian.

Thứ hai - Bằng tài năng của mình, người viết hoàn toàn có quyền tạo ra những từ ngữ mới chưa một ai dùng đến. Vi dụ khi bà Hồ Xuân Hương viết:

"Đêm thanh TỎM CẮC một đôi hồi"

Thì cái từ "tỏm cắc" chưa bao giờ xuất hiện trước và cả sau khi bà viết nhưng nó không những được người dân chúng chấp nhận mà thậm chí nó trở thành tuyệt bút. Vậy sao Đặng Xuân Xuyến không có quyền tạo nên một từ mới TE TẺ chứ?

Thứ 3 - Trong Văn Chương để xét nghĩa một từ người ta dựa vào văn cảnh chứ không dựa vào từ điển. Từ điển để dành cho những kẻ dốt đọc, học theo kiểu hủ nho tầm chương trích cú mà thôi.

Thứ 4 - Thái độ khi đàm đạo Văn Chương cần phải đúng mực. Đừng nên TÔI LÀ NGƯỜI ĐỌC NHIỀU. Đọc nhiều với hiểu nhiều là khác nhau. Người ta trọng người hiểu nhiều chứ không trọng người đọc nhiều. Đọc mà không hiểu thì cũng chẳng để làm gì.

Nhưng trước tiên hãy chứng tỏ là mình là người có học đã khi đàm luận về Văn Chương

==============

VỀ 2 CHỮ "TE TẺ" TRONG BÀI THƠ "CHIỀU LẠ"

*

Khi viết bài thơ CHIỀU LẠ, tâm trạng tôi lúc đấy lạ lắm: Có chút xốn xang, có chút bâng khuâng, có chút man mác buồn.... và cả nữa chút ngại ngùng mà vốn từ tôi biết ít ỏi quá, không tìm được từ nào diễn tả tâm trạng lạ lẫm như thế nên tôi đã dùng 2 chữ “te tẻ” để tạm diễn tả tâm trạng buổi chiều rất lạ đó, hoàn toàn không có ý sáng tạo ngôn từ gì cả.

CHIỀU LẠ

- tặng LL -

 

Sợ đêm về

quẩn gió

xáo xác khuya

Cố vét vớt nắng chiều rơi trên lá

Chênh chao thể nụ cười nhòe áo lạ

Te tẻ chiều

nhớn nhác

nhón chân qua

*.

Hà Nội, chiều 2 tháng 10-2016

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

Không ngờ chỉ vì 2 chữ “te tẻ” ngẫu hứng dùng mà có mấy cuộc “bút chiến” nho nhỏ đã xảy ra trên trang facebook cá nhân của mấy "bạn" văn chương.

Khi đọc những tranh luận của nhà thơ Phan Minh Châu (ngày 05 tháng 10 năm 2016) dưới bài viết của nhà phê bình văn học Châu Thạch về bài thơ "Chiều Lạ", ông cho rằng Đặng Xuân Xuyến "Chơi chữ kiểu này đọc chối lắm", "Chữ nghĩa gì lại mang tính đánh đố người đọc" "cố tình tạo ra cái mới mang tính phản cảm", "Vớ vẩn như vậy mà cũng gọi là thơ."... tôi thoáng buồn nhưng không hề giận vì đó là góc nhìn của nhà thơ Phan Minh Châu về bài thơ "Chiều lạ". Hơn nữa, bài thơ đã đăng công khai, khen chê là việc của bạn đọc, không nhà thơ Phan Minh Châu thì có thể sẽ có người khác chê điều a điều b về bài thơ, đúng thì tiếp thu rút kinh nghiệm, không đúng thì lấy đó làm răn... nên tôi không comment tranh luận.

Rồi ngày 07 tháng 10 năm 2016, dưới bài viết "Vài cảm nhận về nhà phê bình văn học Châu Thạch" của tác giả Vũ Thị Hương Mai, tôi lại được đọc những tranh luận "nảy lửa" của bạn đọc về 2 chữ "te tẻ". Lần này, "ấn tượng" với tôi là những comment của nhà thơ Nguyễn Lợi, ông lớn tiếng phê 2 chữ "te tẻ" là "quái dị", "tối nghĩa" và Đặng Xuân Xuyến lợi dụng "sáng tạo để mập mờ đánh lận con đen làm què quặt đi tiếng Việt."... Đọc những comment nặng nề vì áp đặt cực đoan như thế tôi thoáng nhẹ chút buồn nhưng cũng không comment tranh luận vì khen chê bài thơ là quyền của người đọc.

Sau đó một thời gian, tôi tổng hợp cảm nhận của bạn đọc về bài thơ "Chiều lạ" với tinh thần khách quan và cầu thị, gửi đăng ở mấy trang web văn nghệ với tiêu đề: "Bài thơ "Chiều lạ" của Đặng Xuân Xuyến và những cảm nhận" với chủ ý: Những tranh luận đó dù đúng hay sai cũng là những trao đổi thẳng, thật những góc nhìn về bài thơ của bạn đọc, về cách sử dụng câu chữ nên cân nhắc kỹ trước khi dùng.

*.

Làng Đá, sáng 18 tháng 9-2022

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

 

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Chuyện làng văn0

- Kho sách0

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 1l

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 2l

 

Mời nghe Đặng Xuân Xuyến tâm sự về bài thơ ĐỪNG ĐI:

*.

NGUYỄN THẾ DUYÊN

Địa chỉ: số nhà 19 ngõ 695 phố Bạch Đằng,

Chương Dương, Hoàn Kiếm, Hà Nội.